EWELINA PĘKSOWA

Urodziła się w Zakopanem w 1923 roku, zmarła w 2015 roku. Zamiłowanie do sztuki wyniosła z domu, gdzie jej ojciec Stanisław Zubek, znany wytwórca nart oraz utalentowany snycerz, wykonywał tradycyjne podhalańskie sprzęty i meble domowe. Ewelina Pęksowa swoją artystyczną drogę rozpoczęła w latach 50. XX w. od pracy z drewnem, potem tworzyła ikony szukając własnych rozwiązań i technik. W roku 1968 zaczęła malować na szkle. Jej warsztat kształtował się samodzielnie, artystka inspirowała się dawnym ludowym malarstwem by w końcu stworzyć swój niepowtarzalny styl i charakterystyczną kolorystykę. Artystka sięgała po różne odcienie czerwieni, żółci, błękitu i zieleni, a także złamaną biel, czerń, brąz i złoto. Prace Eweliny Pęksowej charakteryzuje typowa dla regionu Podhalańskiego tematyka: miejscowy folklor, krajobraz z architekturą, postacie świętych, madonny, sceny biblijne i rodzajowe. Pośród prac tej artystki znajdują się również obrazy o tematyce historycznej co jest dość nietypowe dla tej gałęzi twórczości. Ewelina Pęksowa prezentowała swe obrazy na 55 wystawach indywidualnych oraz ponad trzystu wystawach zbiorowych w Polsce i na świecie. Brała udział w wielu konkursach na sztukę ludową otrzymując zawsze najwyższe lokaty. Jej prace znajdują się we wszystkich Muzeach Etnograficznych w Polsce, są ozdobą kolekcji prywatnych i muzealnych niemal na całym świecie. Ponadto namalowane przez artystkę Stacje Drogi Krzyżowej zdobią wnętrza kilku kościołów i kaplic. W 1978 r. Minister Kultury i Sztuki nadał jej uprawnienia artysty plastyka. Za działalność plastyczną została wyróżniona licznymi nagrodami m.in. w 1976 roku nagrodą im. O. Kolberga w uznaniu zasług dla kultury ludowej, w 1983 roku otrzymała Nagrodę Państwową Ministra Kultury i Sztuki I-go stopnia za wybitne osiągnięcia w twórczości artystycznej, w 1986 roku dostała Order i Tytuł Honorowy „Zasłużony dla Kultury Narodowej”, w 2008 roku została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski a w 2009 roku otrzymała Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

fotografie: Grażyna Cisło